De situatie op de woningmarkt is de afgelopen jaren behoorlijk gewijzigd. In de periode 2009 t/m 2014 heeft de crisis op de woningmarkt forse gevolgen gehad voor vooral de woningproductie en is de doorstroming op de huur- en koopmarkt gestagneerd. Op dit moment is er sprake van een tweedeling op de Bossche woningmarkt: ·De koopwoningmarkt en de particuliere huurmarkt trekken sinds 2015 weer stevig aan. ·In de sociale huurmarkt daarentegen is echter nog steeds sprake van lange inschrijftijden. Tevens is het huurbeleid van woningcorporaties door rijksregelgeving gewijzigd en staat betaalbaarheid nog steeds vol op de politieke agenda. ·Ook is er veel nieuwe wetgeving gekomen. Denk hierbij aan de herziene Woningwet, de Huisvestingswet en de decentralisaties in het sociaal domein waardoor de gemeente verantwoordelijk is voor jeugdhulp, hulp voor thuis wonende ouderen, mensen met een verstandelijke beperking en voor bewoners met een psychisch ziektebeeld. Voor de geestelijke gezondheidszorg-doelgroep is de gemeente verantwoordelijk geworden voor beschermd wonen. Door het herstel van de koopwoningmarkt en de markt van particuliere huurwoningen (vooral transformatie van incourante kantoorpanden naar woningen) is de woningproductie in 2016 weer op een peil gekomen van voor de economische crisis: ca. 850 woningen gerealiseerd. Het is voor de komende jaren dan zaak om vol in te spelen op dit herstel op de woningmarkt en te beschikken over voldoende goed op de markt aansluitende en haalbare woningbouwprojecten. Tevens moet er voldoende harde plancapaciteit voorhanden zijn en dienen de nodige investeringen te worden gedaan. Door middel van de Taskforce Woningbouw zetten wij ons actief in om de woningproductie in de stad te vergroten. Uitgangspunt van de gemeente in deze Taskforce is een positieve en actieve houding t.o.v. (kansrijke) initiatieven in de woningbouw die door (markt)partijen worden ontwikkeld. M.b.t. de sociale huurmarkt hebben wij in 2016 het Sociaal Woonakkoord gesloten, waarin afgesproken is om de komende 5 jaar ca. 1.500 sociale huurwoningen te bouwen, waardoor de omvang van de sociale huurwoningvoorraad toeneemt met ca. 700 woningen. Om dit te kunnen realiseren, is een speciaal Aanjaagteam sociale woningbouw in het leven geroepen.

De druk op de huurwoningmarkt wordt ook verminderd door het realiseren van woningen in de particuliere huursector. Vooral door de transformatie van incourante kantoren worden particuliere huurwoningen gerealiseerd. Het gaat hier zowel om huren onder en boven de liberalisatiegrens (€ 710,-). Voor de komende 5 jaar wordt rekening gehouden met de realisatie van zo’n 1.200 woningen in voormalige kantoorpanden. Dit is ca. 23% van het totale bouwvolume in de komende jaren.

Jan Sluyterscomplex (Vrij Spel). Het voormalige voetbalcomplex wordt door de gemeente ontwikkeld voor woningbouw. Het gebied is volledig gericht op zelfbouw en consumentengericht bouwen i.c. particulier opdrachtgeverschap en/of collectief particulier opdrachtgeverschap. Om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan woonwensen is het gebied welstandsvrij verklaard en heeft het bestemmingsplan een flexibel karakter. In 2015 is samen met toekomstige bewoners een ruimtelijk plan gemaakt. Ze zijn ook betrokken bij de inrichting van de openbare ruimte. Het toekomstige woongebied is inmiddels volledig gereserveerd. Naar verwachting kan er in het najaar 2016 worden gestart met het bouwrijp maken. Begin 2017 volgt de start bouw van de eerste woningen. Op het terrein komt een mix van rijwoningen, twee-onder-een-dak-woningen, vrijstaande woningen en appartementen in twee lagen. Ook de bewoners zijn divers: starters, jonge gezinnen, eenpersoonshuishoudens en 55+.

De woningbouw in de kernen Nuland en Vinkel is door ons in 2016 voortvarend opgepakt. Zo is door ons ingezet op de uitgifte van particuliere kavels, projectmatige woningbouw en Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. In Nuland, in de “Pelgrimsche Hoeve”, is in 2016 een kleine 40-tal woningen in aanbouw genomen en/of opgeleverd. Ook in 2017 verwachten wij voor een dergelijk aantal woningen omgevingsvergunningen te kunnen afgeven. In Vinkel, in de “Vinkelse Slagen”, staan de eerste woningen in aanbouw. Gebleken is echter, dat het gelijknamige bestemmingsplan onvoldoende aansluit bij de (Vinkelse) woningmarkt. De kavels blijken in enkele deelgebieden te groot te zijn, waardoor een partiële herziening van het bestemmingsplan noodzakelijk is. Begin 2017 verwachten wij de beschikking te hebben over een onherroepelijke herziening van het bestemmingsplan, waardoor wij de woningbouw een extra stimulans kunnen geven.

Sinds 2013 is er sprake van een sterke stijging van het aantal te huisvesten vergunninghouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning). Naast reguliere huurwoningen, hebben wij met woningcorporaties ook alternatieven gezocht en gevonden. Om in de behoefte te kunnen voorzien willen we in 2016/2017 tussen de 230 en 260 tijdelijke woningen realiseren. Enerzijds door transformatie van leegstaand vastgoed (daarin kunnen 130 tot 160 eenheden ontwikkeld worden) en anderzijds door tijdelijke woningen op braakliggend terrein. Voor wat betreft dat laatste willen we ongeveer 100 tijdelijke woningen realiseren verdeeld over drie kleinschalige locaties (kop van het transferium de Vliert, het bedrijventerrein Groote Vliet en bedrijventerrein Empel Zuid). De grote aantallen op te vangen vergunninghouders vergt extra inzet van gemeente en betrokken organisaties. Het vergt vooral ook een integrale en gecoördineerde aanpak, niet alleen in huisvesting, ook in de begeleiding, inburgering en participatie.

Vanaf 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van beschermd wonen, dat wil zeggen voor de huisvesting en ondersteuning van personen met een psychiatrische problematiek die een combinatie van verblijf en hulp nodig hebben. Centrumgemeente ’s-Hertogenbosch ontvangt de middelen voor de gemeenten in de Meierij exclusief Sint Oedenrode en inclusief Zaltbommel en Maasdriel. Vanaf 2017 voegt zich daar de nieuwe gemeente Meierijstad bij. Meierijstad is de samenvoeging van de gemeenten Schijndel, Sint-Oedenrode en Veghel. In de ‘Regiovisie Beschermd Wonen en Opvang’ heeft onze regio beschreven dat en hoe we de ondersteuning (wonen, participatie en hulp) voor burgers met ernstige psychische/psychosociale -, huisvestings- en/of verslavingsproblemen aan willen laten sluiten op hun individuele hulpbehoeften. Mensen met psychische problemen dienen voor een deel weer de regie over hun eigen leven terug te krijgen. Het gros van de ruim 500 mensen met psychische -, huisvestings- en verslavingsproblemen (kwetsbare bewoners) in de regio woont nu beschermd in (zorg)instellingen als GGZ Oost-Brabant in Rosmalen of Reinier van Arkel in ’s-Hertogenbosch en Vught of verblijft bij maatschappelijke opvang. Het streven is dat de zorg voor deze mensen op maat wordt gemaakt. De instellingen/zorgverleners gaan meer tussenvormen creëren tussen het wonen in instellingen en het zelfstandig wonen. Hierbij kan gedacht worden aan kleinschalige [beschermd of beschut] woonclusters in wijken of buurten of reguliere woningen waarin ambulante hulp wordt geboden. Effect van de toepassing van deze visie zal zijn, dat de instroom in het wonen in een instelling minder wordt en meer zelfstandig begeleid of beschut wonen plaatsvindt . Gefaseerd wordt in de hele regio per bewoner en per locatie van de instellingen bekeken wat de mogelijkheden zijn om een passende woonplek voor bewoners te realiseren. Dit zal ook een groot beroep doen op sociale huurwoningen ten behoeve van individuele en groep gebonden woonvormen met ambulante zorg. Ook hier vergt dat een integrale en gecoördineerde aanpak.

De vraag op de sociale huurmarkt in ’s-Hertogenbosch wordt vooral gevormd door de woningzoekenden die actief op zoek zijn naar een woning. Actieve woningzoekenden zijn gedefinieerd als personen die zijn ingeschreven en 1 of meer keer per jaar hebben gereageerd op een woning. In 2015 gaat dit om 9.725 woningzoekenden. Het vrijkomend aanbod aan sociale huurwoningen is de laatste jaren vrijwel gelijk gebleven en schommelt rond de 1.700 woningen per jaar. Dit betekent echter dat er circa 5,5 maal zoveel actief woningzoekenden zijn dan dat er woningen verhuurd worden. Door de afspraken in het Sociaal Woonakkoord streven wij naar meer ontspanning op de sociale huurwoningmarkt en dus ook een verbetering van de verhouding tussen vrijkomend huurwoningaanbod en actief woningzoekenden. Tevens zijn door middel van de herijking van de woonruimteverdeling afspraken gemaakt om te komen tot verbetering van de slaagkansen van woningzoekenden.